Aí vem o Apalpador!
Atividades do associacionismo de base, e também de instituiçons públicas
Quarta, 22 Dezembro 2010 09:10

PGL - Após procurarem-no polo Courel, o Apalpador visitará a Gentalha do Pichel na tarde do dia 23. Ali mesmo, em pessoa, ele próprio fará o sorteio de um «enorme e suculento cabaz cheio de cousas ricas». Mas nom será Compostela a única cidade que visite estes dias.
O carvoeiro courelao estará também em Vigo, por onde já passou há uns dias 'convidado' polo Centro Social Lume!. De 23 de dezembro a 5 de janeiro, no museu Verbum, haverá um acampamento[PDF] que tem no Apalpador o seu eixo, umha atividade promovida pola Câmara municipal.
Também a dia 23, desta volta chamado pola Associaçom de Pais e Maes "Agarimar", o barbudo carvoeiro estará na Praça da Vila de Vigo a partir das 18h. Ali, o Apalpa-barrigas amenizará um magusto popular aproveitando as últimas castanhas do ano e acompanhando a sua chegada com música ao vivo e seguramente traga alguns presentes para as crianças, informa Agarimar.
De volta a Compostela, também a partir de 23 de dezembro, e até 7 de janeiro, decorre na cidade o o programa Apalpando as Ilusons, um amplíssimo leque com 315 atividades organizadas polo Concelho santiaguês.
Cartaz do programa Apalpando as Ilusons
+ Ligaçons relacionadas:
A Gentalha do Pichel organiza várias actividades para crianças para celebrar a chegada de Apalpador. O dia 22 às 18h00 em colaboraçom com a associaçom galega de maes e pais Agarimar cozinharám um bolo para o receberem e no dia a seguir, no 23, antes da chegada (prevista para as 18h00 na Gentalha) poderám participar num obradoiro de brinquedos com materiais reutilizados às 16h30 . Já para @s nom tam pequech@s, às 22h00 sorteará-se um cabaz de Natal após a actuaçom de Carlos Meixide e Tomás Lijó no papel de “ Rui e Nuno. O duo mais oportuno”. Também estes dous dias estarám disponíveis para a venda dúzias de produtos de diferentes colectivos (livros, cds, roupa...) que poderam ser prendas de Apalpador. Deste modo podem adquirir-se óptimos presentes e ajudar a manter vivos muitos projectos galegos sem necessidade de passar por um centro comercial.
A Gentalha do Pichel é umha associaçom cultural que desde há seis anos tem dinamizado a vida social e cultural da cidade compostelana oferecendo e reivindicando um lazer alternativo e em galego. Entre os seus objectivos está a valorizaçom e conhecimento da nossa cultura tradicional e actual e a recuperaçom da memória histórica roubada ou intencionadamente esquecida.
Neste sentido há já quatro anos que A Gentalha descobriu o Aplapador, Apalpabarrigas ou Pandigueiro por meio de José André Lopez Gonçales (autor do primeiro estudo publicado sobre a existência desta figura do folclore popular galego) e recuperou e difundiu esta figura junto com muitas outras associaçons culturais de base : um gigante com ofício de carvoeiro, que, no Natal, baixava das devesas onde morava para as aldeias, com a intençom de apalpar as barrigas das crianças para comprovar se estavam bem mantidas. O Apalpador vigiava que vivessem com fartura, desejava-lhes que no vindouro ano continuassem a nom passar fame, e deixava-lhes umha presa de castanhas quentes como presente e lembrança da sua visita.
Parece que este rito fai parte de tantos outros ligados a celebraçons pagás do Solstício de inverno, que se mantivo apesar da pressom da igreja católica, sempre interessada em cristianizar todas aquelas celebraçons precristás. Neste caso, por baixo do Pai Natal, o negócio da Coca-Cola e do Corte Inglés; mesmo por baixo dos Reis Magos e o nascimento de Cristo, na Galiza mantivérom-se pegadas de antigas tradiçons que é preciso recuperar.
De facto, dentro dessa recuperaçom está o objectivo de conhecer o mito, saber exactamente em que zonas se conserva e como foi variando. Por isso, a Comissom de Memória Histórica da Gentalha organizou no fim de semana passada vários grupos de pessoas que figerom diferentes rutas ás montanhas de Ourense, Lugo e o Berço para recolher os testemunhos das pessoas que ainda lembravam ao Apalpador. A excursom foi um sucesso quanto aos dados achegados e a descoberta das múltiples variantes, mesmo umha versom em que aparece a figura feminina a Apalpadoira.